Reguły zendo

REGUŁY ZENDO

OGÓLNE ZASADY ZACHOWANIA W ZENDO

Zendo jest sercem Ośrodka. Dlatego też, to miejsce służące zarówno słuchaniu mów, ceremoniom jak i praktyce zazen, powinniśmy traktować z najwyższą uwagą i szacunkiem. Unikajmy niewłaściwego zachowania, stroju i postawy. Stosujmy szczegółowe zasady postępowania w zendo, które służą wzmacnianiu praktyki zazen. Atmosferę w zendo tworzą bezpośrednio postawy osób praktykujących w Ośrodku. Najważniejsze jest zachowanie skupienia, ciszy i uważności.

STROJE

Ubranie powinno być skromne i dyskretne. Należy unikać ubierania się w jaskrawe, kolorowe i wzorzyste rzeczy, a także szorty, krótkie spódnice, bluzki z dekoltami i gołymi ramionami. Wskazane jest nieużywanie perfum, rzucającej się w oczy biżuterii i wyszukanego makijażu. Osoby z długimi włosami powinny je związać. Należy zadbać również o wyłączenie telefonów i wszelkich alarmów. Obuwie pozostawiamy starannie ustawione w przedpokoju, tak aby nie przeszkadzało innym.

PORUSZANIE SIĘ W ZENDO

Wchodząc do zendo zrób pokłon z dłońmi w gassho (obie dłonie złączone, łokcie odchylone od tułowia, palce proste, końce palców na wysokości nosa, oddalone na szerokość pięści od twarzy).

Po pokłonie ułóż dłonie w shashu (lewa dłoń zwinięta wokół kciuka, prawa dłoń z prostymi palcami nakrywa lewą, dłonie na wysokości splotu słonecznego, łokcie odchylone od tułowia). Przez cały czas przebywania w zendo trzymaj ręce w shashu, a nie w kieszeniach lub opuszczone, a wzrok skierowany w dół.

Poruszaj się spokojnie i trzymaj się blisko krawędzi mat. Nigdy nie przechodź na ukos przez środek zendo. Żeby przejść z jednej strony zendo na drugą, poruszaj się zgodnie z linią kinhin; nigdy nie przecinaj linii ołtarza z przodu. W zendo nie należy rozmawiać ani rozglądać się. Nie zajmuj się otwieraniem czy zamykaniem okien, decydują o tym osoby pełniące funkcję monitora lub jikido (osoba odmierzająca czas). Ubierz się cieplej jeśli marzniesz.

Przy wejściu do zendo monitor lub jikido pomogą Ci znaleźć wolne miejsce w zendo.

Podejdź do wskazanego miejsca i zrób w kierunku maty pokłon na stojąco z dłońmi w gassho. Osoby siedzące z tej samej strony odkłonią się. Następnie obróć się i zrób pokłon w kierunku środka, a osoby siedzące naprzeciw odpowiedzą pokłonem.

KENTAN

Podczas pierwszej porannej i ostatniej wieczornej rundy siadamy twarzą do ściany środka. Tuż przed rozpoczęciem zazen nauczyciel robi obchód zwany kentan, przechodzi wzdłuż linii mat. Złóż dłonie w gassho, kiedy przechodzi przed Tobą i wróć do mudry zazen, kiedy Cię minie. Niekiedy nauczyciel kłania się każdemu z uczniów, wtedy się odkłoń.

ZAZEN

Przygotowując się do rozpoczęcia zazen zastosuj się do następujących wskazówek.

• Usiądź na 1/3 poduszki.
• Usiądź w pełnym lotosie, pół lotosie, po birmańsku, w seiza lub na krześle. Wybierz pozycję, w której jest Ci wygodnie i stabilnie.
• Wyprostuj plecy, kołysząc się na boki, coraz mniejszymi wychyleniami ciała, znajdź swój pion.
• Wyprostuj i wyciągnij kręgosłup, ustaw równo głowę. Głowa nie powinna być pochylona ani w tył, ani w przód, ani na bok. Uszy powinny być w jednej linii z ramionami. Czubek nosa- dokładnie nad pępkiem. Broda- lekko przyciągnięta. Oczy- ani szeroko otwarte ani zamknięte, wzrok skierowany pod kątem 45 º w dół, nieskoncentrowany na niczym, skierowany na podłogę około metra przed Tobą. Jeśli siedzisz twarzą do ściany, patrz przez nią gdzie byłaby podłoga; zmniejsza to migotanie.
• Usta zamknięte. Ustaw język na podniebieniu, zaraz za przednimi zębami. Przełknij ślinę. Powstaje w ten sposób próżnia, która zmniejsza jej wydzielanie.
• Dłonie w mudrze zazen. Prawa dłoń skierowana wnętrzem ku górze, kant dłoni dotyka podbrzusza, lewa dłoń na prawej, środkowe stawy palców się pokrywają, kciuki delikatnie się stykają, tworząc owal. Mudrę trzymamy trzy szerokości palca pod pępkiem.

• Upewnij się przed rozpoczęciem zazen czy całe Twoje ciało ułożone jest we właściwy sposób.

• Jikido na początku każdej rundy daje sygnał trzema uderzeniami w dzwon. Po tym sygnale nie powinno się już poruszać.

• W zendo mogą poruszać się- wchodzić lub wychodzić, tylko osoby pełniące następujące funkcje: nauczyciel, jisha (pomocnik nauczyciela), tenzo (kucharz), asystent tenzo.

• Jeśli w trakcie medytacji będziesz musiał zmienić pozycję z powodu np. bólu czy innych niedogodności, zrób to szybko i jak najciszej. Staraj się swoje ruchy ograniczyć do minimum.

KINHIN - CHODZONE ZAZEN

Jikido uderza dwa razy w dzwon po zakończeniu rundy zazen. Kinhin odbywa się między rundami zazen.

• Podnieś się powoli stań przed swoją matą z dłońmi w gassho. Przechodź płynnie i powoli z siedzącego do stojącego zazen (jeżeli twoje nogi zdrętwiały, odczekaj chwilę zanim wstaniesz).
• Jedno uderzenie w klapki- zrób stojący pokłon, następnie odwróć się w lewo trzymając dłonie w gassho.
• Kiedy klapki uderzą ponownie, ułóż Twoje dłonie w shashu i zacznij bardzo powoli iść, zaczynając od prawej nogi. Rób kroki na pół stopy robiąc pełen oddech na jeden krok.

• Po 5 min. powolnego kinhin, klapki uderzane są ponownie. Złącz stopy razem i ukłoń się w shashu, następnie razem ze wszystkim zacznij iść w szybkim kinhin utrzymując równą odległość za idącym przed Tobą.
• Po kolejnych 5 min. rozlegną się kolejne klapki sygnalizujące koniec kinhin. Złóż ręce w gassho i kontynuuj kinhin powracając do Twojej maty. Zatrzymaj się, ukłoń się do maty i odwróć do środka zendo z dłońmi w gassho.

• Kiedy rozlegnie się dzwon, ukłoń się, zajmij miejsce na macie i przygotuj pozycję do następnej rundy.
• Z zendo można wychodzić i wchodzić tylko w trakcie szybkiego kinhin.
• Wracając do zendo, stań przy wejściu z dłońmi w shashu i zaczekaj aż dojdzie osoba, przed którą szedłeś. Pokłoń się z rękami w gassho i wejdź w linie kinhin.

WERSY SPECJALNE

Przed porannym zazen śpiewamy Gathę Skruchy. Po porannym zazen jest dzwon kończący siedzenie. Wtedy z dłońmi w gassho śpiewamy Wiersz Kesa. Po wieczornym zazen śpiewamy Cztery Ślubowania.

OPUSZCZANIE ZENDO

Po wieczornym zazen, jikido uderza w dzwon. Wszyscy składają dłonie w gassho i śpiewają Cztery Ślubowania. Nauczyciel wchodzi do zendo i razem z wszystkimi składa trzy pokłony. Następnie tylko nauczyciel robi pokłon przed matą Haisiki do ołtarza. My nie kłaniamy się. Następnie nauczyciel cofa się i wykonuje pokłon do zendo, do ucznów i wtedy odkłaniamy się.
Kiedy nauczyciel opuści zendo,  na uderzenie w dzwonek kłaniamy się do ołtarza z dłońmi w gassho i do siebie z dłońmi w shashu.
Wyprostuj zabutan (matę), strzepnij zafu (poduszkę) i opuść zendo.

DOKUSAN/ DAISAN/ INTERVIEU- ROZMOWA Z NAUCZYCIELEM

Jeżeli został już wezwany Twój poprzednik, bądź uważny na swoją kolej. Po usłyszeniu dzwonka, wstań z maty i zdecydowanie, nie zakłócając ciszy, idź do pokoju daisan. Zaczekaj aż Twój poprzednik otworzy drzwi. Sam nie otwieraj. Przy drzwiach zróbcie wspólnie jeden pokłon w stronę nauczyciela i będąc już sam w pokoju, następny pokłon przed nauczycielem trzymając ręce w gassho. Przedstaw się, powiedz Twoje imię Dharmy i co jest Twoją praktyką. Mów o sprawach z nią związanych. Jeśli nauczyciel zadzwoni dzwonkiem, jest to znak, że dokusan lub daisan się zakończył. Zrób mały pokłon w gassho, wycofaj się do drzwi, otwórz je kolejnej osobie i razem pokłońcie się nauczycielowi. Zamyka osoba wychodząca. Wróć do zendo.